THD Başkanı Özbaş’tan ‘Hemşire Göçü’ Değerlendirmesi: Tutamıyoruz!

Hemşire Göçü Artıyor ! Türk Hemşireler Derneği (THD) Başkanı Azize Atlı Özbaş, Almanya’nın hemşirelere ‘Hoş geldin İkramiyesi’ olarak 8 Bin Avro (203 bin TL) vereceğinin ilanı sonrasında Türkiye’den Almanya’ya göçün daha artacağını belirterek Bilim Sağlık Haber Ajansı’na (BSHA) ‘hemşire göçü’ ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

“Hemşirelerimizi Türkiye’de tutamıyoruz” diyen THD Başkanı Özbaş sadece Almanya’da değil; ABD, Kanada, Malta gibi ülkelerde de hemşire açığının fazla olduğunu bu ülkelerin de ülkemizden hemşire almak için çabaladığını söyledi. Hemşire göçünde gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere doğru bir eğilim olduğuna dikkat çeken Özbaş, Uluslararası Hemşireler Konseyi’nin (ICN) ülkelere ‘hemşirelerinize sahip çıkın, acil eyleme geçin, somut adımlar atın’ çağrısı yaparak tüm dünyada 30 milyondan fazla hemşire açığı, krizi olduğunu belirttiğini sözlerine ekledi. 

THD Hemşire Göçü Eğilim Araştırması Güncellenecek

Türkiye’de hekim göçünün ardından hemşire göçünde de ciddi bir tırmanış söz konusu. Hekim göçüne ilişkin Türk Tabipleri Birliği’nden (TTB) iyi hal raporu alan hekim sayıları bir gösterge oluştururken, hemşire göçüne ilişkin sayıya Sağlık Bakanlığı dışında herhangi bir yerden ulaşılamıyor. ‘Hemşire Göçü’ ile ilgili olarak THD tarafından gerçekleştirilen ‘Hemşire Göç Eğilimi Araştırması’ ile ilgili BSHA, Nisan ayında 8 bin 274 hemşire ile yapılan anket çalışmasını kapsamlı bir biçimde kamuoyuyla paylaşmış, araştırma neticesinde ankete katılan hemşirelerin yüzde 76,3’nün; 7001 kişinin Türkiye’den başta ekonomik kriz, geçim sıkıntısı olmak üzere sağlıkta şiddet, yönetici mobbingi, liyakatsizlik ve siyasal problemleri gerekçe göstererek yurt dışında, ‘insanca yaşamak ve yaşatmak’ umuduyla göç ettiğini yayımlamıştı. THD Başkanı Özbaş, araştırmayı hemşire göçüne dikkat çekmek amacıyla güncellemeye hazırlandıklarını ifade etti. 

Hemşirelerimizi Türkiye’de Tutamıyoruz

Almanya’nın hemşire açığını kapatmak için yurt dışından ülkeye gelecek olan hemşirelere 8 Bin Avro ‘Hoş geldin ikramiyesi’ vereceğini duyurması Türkiye’den yurt dışına hemşire göçünü tetikler mi? Üniversitelerin 4 yıllık hemşirelik fakültelerinden mezun olan hemşireler uzun zamandır dil kurslarına giderek yurt dışına hazırlanırken, Almanya’nın ‘hoş geldin ikramiyesi’ uygulamasının hemşire göçünü daha da arttıracağı tahmin ediliyor. 

THD Başkanı Azize Atlı Özbaş, Almanya’nın ‘hoş geldin ikramiyesi’ olarak hemşirelere 8 Bin Avro uygulamasının zaten tırmanışta olan hemşire göçünü zirve noktaya ulaştırıp ulaştırmayacağı sorumuza şöyle yanıt verdi: “Yurt dışında bir hemşire açığı krizi olduğunu bizler uzun zamandır söylüyoruz. Uluslararası Hemşireler Konseyi’nin 12 Mayıs’ta yaptığı açıklamada da dünyadaki hemşire açığının 30 milyonu geçtiğini söyledi. Bu rakamlar Dünya Sağlık Örgütü ve ICN rakamlarıdır. Hemşire göçünde eğilim gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere doğru seyrediyor. ABD’de hemşirelerin yarıya yakını farklı ülkelerin vatandaşları olan farklı ülkelerde eğitim görmüş hemşirelerden oluşmaktadır. Dünya nüfusu giderek yaşlanıyor. Hemşire nüfusu giderek yaşlanıyor. Özellikle pandeminin etkisi ve zorlu çalışma koşulları da bütün dünyayı bir hemşire krizine sokmuş durumdadır. ICN bu yıl bir hemşire krizi var o nedenle hükümetleri acil eyleme geçmesi ve somut adımlar atması gerektiği çağrısı yaptı. Bizim ülkemizde hemşire göçünün çok yoğun yaşandığı bir ülke. Hemşirelerimizi Türkiye’de tutamıyoruz. Hiçbir şey daha iyiye gitmedi. ICN’in yine bu konuda, ‘dünya hemşireleri sınırsız ve tükenmez bir kaynak olarak görüyor ancak hemşirelerin hem sayıları sınırlı hem de tükeniyorlar’ şeklinde bir yaklaşımı var. Bizim ülkemizde de durum böyle.” 

ABD, Kanada ve Malta Da Hemşirelerimizi Almaya Çalışıyor

“Hemşire gücü sınırsız bir güç gibi görülüyor ve bu nedenle de değeri çok anlaşılmıyor” diyerek sözlerine devam eden Özbaş şöyle konuştu: “Almanya yalnızca bir örnek Kanada, ABD, Malta gibi ülkeler de çok fazla hemşire açığı olan ve Türkiye’den hemşire almaya çalışan ülkelerdir. Biz yıllardır bu konuta dikkat çekmeye çalışıyoruz ama çok kulak asılmıyor. Evet, biz hemşire yetiştirmeye devam ediyoruz, yabancı hemşirelere kapımızı açıyoruz ama gelişmiş ülkeler bizim kıdemli hemşirelerimizi alıyor.” 

Hemşirelerin Gitmemesi İçin Ne Yapılmalı?

“Hemşire Göçü ile ilgili THD olarak bizim dört kalemde önerimiz var” diyerek açıklamalarına devam eden Özbaş, “Özellikle hemşirelik eğitiminde ve meslekte ciddi yatırım problemi var. Yönetim anlayışıyla ilgili problemler var. Biz ülke olarak bir yandan hemşire açığımız var diyerek hemşire olmayan sağlık çalışanlarına hemşire görevi yetkisiyle çalıştırıyoruz, bir yandan da elimizdeki hemşirenin kıymetini bilmeyip yurt dışına gitmesinin önünü kapatamıyoruz. Hemşirelerin özlük hakları, maaş ile ilgili süreçleri konusunda ciddi düzenlemeler yapılması gerekiyor” dedi. 

Hemşire Maaşı Ev Kirasını Bile Karşılamıyor

Türkiye’de bir hemşire maaşının İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi büyük illerde bir aylık kirayı bile karşılamadığını söyleyen Özbaş şunları kaydetti: “Üniversite eğitimi almış kişilerin insanca yaşamasına değil karınlarını doyurmasına yetecek bir ücret politikamız yok. İş yerlerinde şiddet ve mobbing çok fazla. Yeterince hemşire istihdamı yapılmadığı için zaten üç dört hemşirenin yapması gereken iş tek hemşireye yükleniyor. İş yerleri şiddetten arındırılamıyor. Sağlık çalışanlarına hasta ve hasta yakınlarından uygulanan şiddetin yanı sıra yönetici şiddetinin ve mobbinginin alıp başını gittiği bir düzen söz konusudur. Zaten maddi olarak da siz bu kişinin yaşam standardını sağlayabileceği bir ücret ödemezseniz hemşireler kendilerini değersiz hissederek gidiyorlar.” 

Meslektaşlarımızın Gitmesini İstemiyoruz

THD olarak gerçekleştirilen Hemşire Göç Eğilimi Araştırması neticesinde, hemşirelerin çok yoğun bir şekilde emeklerinin karşılığını alamadıkları ve değersiz hissettikleri için başka ülkelere gittikleri eğiliminin ortaya çıktığını söyleyen THD Başkanı Özbaş, “Hemşirelerimiz kendilerine değer veren, talep eden ülkelere gitme eğilimindeler. Ama bizim halkımızın nitelikli hemşirelere ihtiyacı var. Bizler meslektaşlarımızın gitmelerini değil kalmalarını istiyoruz. Ancak ülke ve  toplum olarak onlara hak ettiği düzeyde bir çalışma ortamını ve yaşama koşullarının sunulması gerektiğine inanıyoruz” şeklinde konuştu. 

Hemşireler İyi Hal Belgesini Sağlık Bakanlığından Alıyor

Sağlık Bakanlığından hemşire göçüne ilişkin veri paylaşımı talebinde bulunduklarını ifade eden Özbaş son olarak şunları söyledi: “Talebimize herhangi bir geri dönüş yapılmadı. Yurt dışına giden hemşirelere iyi hal belgesini Sağlık Bakanlığı veriyor. Biz dernek statüsünde olduğumuz için THD’den alacakları bir belge yok. Bizler de kendi bünyemizde yaptığımız çalışmalarla hemşire göçü konusunda çıkarımlar elde ediyoruz. Hemşire Göç Eğilimi Araştırma’sını tekrar güncelleme planımız var. Verileri yeniden gündeme getirmek için araştırmayı tekrarlayacağız.” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)